Data publikacji: 16 lipca 2025
Paweł Starzec laureatem międzynarodowego grantu fotograficznego
Autor(ka) artykułu: Redakcja
Prodziekan ds. studenckich Wydziału Projektowania w Warszawie Uniwersytetu SWPS i wykładowca School of Form dr Paweł Starzec otrzymał grant na wydanie książki fotograficznej. Szwedzka fundacja Hasselblad wyróżniła jego poruszający projekt dokumentalny „Makeshift”, który opowiada o miejscach zbrodni na ludności cywilnej podczas wojny w Bośni i Hercegowinie.
Prestiżowe wyróżnienie dla wykładowcy School of Form
Fundacja Hasselblad Foundation traktuje książkę fotograficzną jako jedną z najważniejszych form wyrazu we współczesnej fotografii. Poprzez program grantowy Photobook Grant wspiera autorskie projekty, które w oryginalny sposób łączą obraz i narrację.
Tegoroczna edycja programu była przełomowa — po raz pierwszy o grant mogli ubiegać się twórcy spoza krajów nordyckich. Spośród zgłoszeń z całego świata wybrano dwóch laureatów: Ting Bang Tsaia z Tajwanu i dr. Pawła Starca. Każdy z nich otrzymał 100 tys. koron szwedzkich (czyli ponad 38 tys. zł).
Nagrodzony projekt wykładowcy School of Form, „Makeshift”, to fotograficzna opowieść o śladach ludobójstwa w Bośni i Hercegowinie. Grant pozwoli na wydanie książki, nad którą fotograf pracuje z projektantką Martyną Wyrzykowską.
Grant Fundacji Hasselblad ma absolutnie kluczowe znaczenie dla ukończenia projektu, nad którym pracuję od niemal ośmiu lat. W tym roku mija 30 lat od podpisania porozumienia z Dayton kończącego wojnę, na której śladach skupia się ta seria. Myślę, że to dobry moment, aby podsumować próby opowiedzenia o miejscach i wydarzeniach związanych z tym konfliktem, które są mniej znane szerszej publiczności. Wydaje mi się to podwójnie ważne dziś – w kontekście aktualnej sytuacji politycznej w regionie i okrucieństwa historii, która lubi się powtarzać.”
Paweł Starzec
Cisza po wojnie. Fotografia jako nośnik pamięci
Na pierwszy rzut oka to malownicze zdjęcia zupełnie zwyczajnych miejsc. Jednak meandrująca rzeka, zakurzona wiejska droga czy puste pomieszczenie w zaniedbanym budynku to niemi świadkowie brutalnej przemocy.
Projekt „Makeshift” dokumentuje przestrzenie, w których w latach 1992–1995 torturowano, gwałcono i mordowano ludność cywilną. Po wojnie wielu budynkom, w których przetrzymywano ofiary, przywrócono pierwotne funkcje publiczne. Ślady po konflikcie pozostały jedynie w archiwach i pamięci lokalnych społeczności.
Doktor Paweł Starzec przez kilka lat fotografował miejsca opisane w aktach Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii. Zdjęcia pozornie neutralnych krajobrazów zestawia z fragmentami dokumentów, które opisują popełnione tam zbrodnie. Powściągliwa, minimalistyczna narracja, która balansuje pomiędzy obrazem a tekstem, przywraca pamięć o wymazanych historiach.
Planowana publikacja będzie podsumowaniem kilku wcześniejszych odsłon projektu „Makeshift” – wystaw fotografii z lat 2017 i 2019 oraz multimedialnego projektu stworzonego we współpracy z dr hab. Krzysztofem Pijarskim, prof. USWPS i Laboratorium Narracji Wizualnych (vnLab) w 2020 r.
